Ki sa ki monopoli? Mo sa a ka souvan tande sou televizyon, lè diskite sou pwoblèm politik oswa sosyal. Sepandan, anpil pa konnen ki sa sa vle di pa konsèp sa a, osi byen ke si li bon oswa move.
Nan atik sa a nou pral gade nan sa ki tèm "monopòl la" vle di ak nan ki zòn li ka itilize.
Ki sa monopoli vle di
Monopoli (Grèk μονο - yon sèl; πωλέω - Mwen vann) - yon òganizasyon ki egzèse kontwòl sou pri a ak volim nan ekipman pou sou mache a ak Se poutèt sa se kapab maksimize pwofi pa chwazi volim ak pri nan òf la, oswa yon dwa eksklizif ki asosye ak copyright, patant, trademark oswa kreyasyon yon monopoli atifisyèl pa eta a.
An tèm senp, yon monopòl se yon sitiyasyon ekonomik nan mache a nan ki se yon endistri kontwole pa yon sèl manifakti oswa vandè.
Se konsa, lè pwodiksyon an, komès nan machandiz oswa dispozisyon pou sèvis ki dwe nan yon sèl konpayi, yo rele sa yon monopòl oswa monopoli.
Sa se, tankou yon konpayi pa gen okenn konpetitè, kòm yon rezilta nan ki li ka mete pri a ak bon jan kalite pou pwodwi oswa sèvis tèt li.
Kalite monopòl
Gen kalite monopòl sa yo:
- Natirèl - parèt lè biznis la jenere revni nan tèm long la. Pou egzanp, transpò lè oswa ray.
- Atifisyèl - anjeneral kreye pa konbine plizyè konpayi. Mèsi a sa a, li posib byen vit debarase m de konpetitè.
- Fèmen - pwoteje kont konpetitè nan nivo lejislatif la.
- Louvri - reprezante mache a pou yon sèl founisè. Tipik pou konpayi ofri konsomatè pwodwi inovatè. Pou egzanp, konpayi an te envante yon masaj inik, kòm yon rezilta nan ki pesonn pa ka gen pwodwi sa yo, omwen pou yon ti tan.
- De-fason - echanj la pran plas sèlman ant yon sèl vandè ak yon sèl achtè.
Monopoli yo kreye tou de natirèlman ak atifisyèlman. Jodi a, pifò peyi yo gen komite antimonopòl k ap chèche limite aparisyon monopòl pou benefis pèp la. Estrikti sa yo pwoteje enterè konsomatè yo epi ankouraje devlopman ekonomik.